به مواد جامدی که بخش اصلی تشکیل دهنده آن ها غیر فلزی و غیر آلی می باشد، سرامیک گفته می شود. سرامیک معمولا از مخلوط خاک رس با ماسه و فلدسپات که در حرارت بالا تولید شده می گویند و به حالت توده شیشه ای در می آیند که گداز ناپذیر و بسیار سخت هستند، معادل فارسی سرامیک کاشی است، سرامیک خود انواع گوناگونی دارند که از لحاظ کاربرد، شکل و ساختار فیزیکی می توان آن ها را طبقه بندی کرد.
مواد اولیه در صنایع سرامیک
همانطور که می دانید مهم ترین بخش تولید قطعات سرامیکی مواد اولیه آن می باشد، بنابراین لازم است با این مواد آشنایی کامل داشته باشید تا بتوانید به درستی از آن ها استفاده کنید:
- کائولن ها: این ماده یک مینرال رسی است، مینرال یک آلومینوسیلیکات لایه ای با یک صفحه تتراهدرال می باشد که به وسیله ی اتم های اکسیژن به صفحه ای به نام اکتاهدرال آلومینایی وصل می شود. کائولن ها همان سنگ های معدنی هستند که به عنوان خاک چینی نیز شناخته می شود، قدرت تعلیق، فرم پذیری، سفیدی و نرمی، عدم سایش از ویژگی های مهم کائولن ها می باشد. این مواد به دلیل داشتن رنگ سفید بسیار پر کاربرد هستند و در صنعت ظروف چینی، چینی بهداشتی، کاشی و سرامیک مورد استفاده قرار می گیرند.
- بال کلی ها: از دسته کانی های کائولینیتی رسوبی است که از ترکیب 2080% کائولینت، 1020% میکا، 1065% کوارتز می باشد، ترکیبات مختلفی ممکن است در آن مشاهده شود که شامل مینرال های اصلی و فرعی و لیگینت باشد. در ترکیب بال کالی ناخالصی هایی چون ترکیبات آهن و تیتانیم، کانی مونت موریلونیت، مواد کربن دار، نمک های محلول و ... وجود دارد. وجود مواد آلی در بال کالی ها سبب آسان و روان شدن بال کالی و افزایش پلاسیته و مقاومت می شود اما در هنگام فرایند پخت ممکن است ایجاد مشکل کرده و لکه های سیاه رنگی ایجاد کند.
- سیلیس: یک ترکیب شیمیایی است که به صورت ترکیب در کانی های سیلیسکاته 60% پوسته جامد زمین را تشکیل می دهد، اکسید سیلیسیم همان سیلیس است که اگر خالص باشد طیف رنگی آن بی رنگ تا سفید است، این ترکیب از فراوان ترین ماده موجود در زمین می باشد و کاربرد فراوانی دارد، از سیلیس در صنعت سرامیک، پرکننده ها، سیمان، ماسه ریخته گری و ... استفاده می شود.
- فلدسیات: از مهم ترین کانی سنگ آذرین به حساب می آید، این ترکیب در سه گروه کلسیت، پتاسیک و سدیک دسته بندی می شود که دو گروه پتاسیک و سدیک ماده اصلی سازنده سرامیک هستند و به عنوان کمک ذوب از آن ها استفاده می شود.
رس ماده اولیه مصرفی در صنایع سرامیک
به طور کلی منظور از رس ها گستره وسیع رسی است که اشتراک همه آنها ماهیت پلاستیکی آن ها می باشد، ماده اولیه بدنه تمام سرامیک ها رس است که کارکردهای زیر را دارد:
- در هنگام پخت رنگ روشنی ایجاد می کند.
- به سرامیک خاصیت پلاستیسیته و اتصال دهندگی می دهد.
- خواص جریان یابی را به وجود می آورد.
- فرایند روان سازی را آسان می کند.
- به سطح سرامیک دانسیته می دهد.
- در فرایند پخت سبب به وجود آمدن مشخصه های مکانیکی می شود.